De Grauwe Gors onder de paraplu van de Hamster

Een verslag van akkervogelteller Pierre Vandersmissen.

In december 2008 worden in Widooie op een perceel met luzerne op een ‘hamsterreservaat’ een groep van 40 grauwe gorzen ontdekt. Het beheer van deze percelen bestaat uit extensief akkerbeheer om het voortbestaan van een levensvatbare populatie Hamsters in stand te houden. Het was in Nederland al eerder gebleken dat naast de Hamster ook verscheidene soorten akkervogels van dit beheer profiteerde, zowel in het broedseizoen als in het winterhalfjaar (van Dongen, 2004). Tussen de tellingen voor de broedvogelatlas (2000-2002) en tellingen in 2008 was de totale populatie Grauwe Gors in Vlaanderen in elkaar gestort van 850 paren tot nog slechts 275 paren. Het voorkomen van de soort was daarmee één van de snelst verdwijnende soorten en gereduceerd tot kerngebieden in het zuiden van Limburg en oostelijk Vlaams-Brabant. De roep om dringende beschermingsacties werd in Zuid-Limburg ingezet met het beschikbaar stellen van graan en het lokaal bijvoederen van de nog bestaande populaties tijdens de wintermaanden. Op de hamsterakkers kwam er geleidelijk naast luzerne ook zomertarwe en bladrammenas. Vooral de overwinterende zomertarwe die tot 15 maart op de stengel blijft kent bijval bij de Grauwe Gorzen. Na een aarzelende start was er, wegens het bijvoederen met tarwe, een sensationele aangroei met grote aantallen Grauwe Gorzen tijdens de winter van 2010-2011 in Widooie.

Ondanks de gunstige wintersituatie met min of meer stabiele aantallen overwinteraars heeft dit niet de minste positieve weerslag op de plaatselijke populatie in het broedseizoen. De reden hiervoor moet gezocht worden bij het uiterst lage broedsucces, waardoor de plaatselijke populatie volledig dreigt te verdwijnen.

Omdat de winterse aantallen een veelvoud zijn van de plaatselijke populatie, moeten Grauwe Gorzen tijdens winterse omstandigheden blijkbaar in staat zijn om relatief grote afstanden te overbruggen om aan voedsel te geraken, en daar in opeenvolgende jaren terug keren. Om een antwoord te kunnen geven omtrent de oorsprong van deze Grauwe Gorzen zouden zenders uitsluitsel kunnen geven.

Pierre Vandersmissen

Wat doet onze werkgroep ?

MAS-tellingen

Sinds dit jaar (2018) werken wij ook actief mee aan de MAS-tellingen (Meetnet Agrarische Soorten). Bedoeling is om op een aantal vastgelegde punten een aantal keer per jaar punttellingen van 2 x 5 minuten uit te voeren. Op die manier kan er voldoende data verzameld worden om een beeld te krijgen van de evolutie van de aan akkergebieden gebonden soorten. Deze tellingen zijn verbonden aan een plan rond Grauwe Kiekendief. Meer info hierover kan je vinden op de website van het INBO.

Akkervogelaars gezocht van 14 tot 17 juni 2018

Voor het derde jaar op rij organiseert Werkgroep Grauwe Gors samen met Natuurpunt, Werkgroep Grauwe Kiekendief (Nl) en Regionaal Landschap Zuid-Hageland een zoekweekend voor akkervogels.
We maken er dit jaar een vierdaagse van en breiden onze missies uit met boeiend akkervogelonderzoek in de Haspengouwse kouters. We kammen in teams het gebied af naar broedverdachte kiekendieven en brengen het laatste bolwerk van grauwe gorzen in kaart. Daarnaast neem je deel aan mini-onderzoekjes zoals muizentellingen op vogelakkers en wordt vanuit observatietentjes de voedselkeuze van grauwe gors in beeld gebracht. Voorts blijft het concept ongewijzigd. Wij zorgen voor kost en inwoon. Je kan in het zaaltje slapen of je slaat je tent op rondom de prachtige vierkantshoeve Chapeauveau te midden van het plateau van Outgaarden. Na het veldwerk genieten we van Jess’ heerlijke kookkunsten en bespreken we de resultaten tussen pot en pint en bij een kampvuur. Traditiegetrouw brengt Ben Koks van Werkgroep Grauwe Kiekendief een boeiende lezing.
Meedoen?
Er wordt geen bijdrage gevraagd, buiten een alert paar ogen natuurlijk. Het zoekweekend start op donderdag 14 juni om 18u00 (avondeten voorzien) en eindigt op zondag 17 juni om 14u00. Inschrijven is nodig want de plaatsen zijn beperkt. Voor het volledige weekend met overnachting en eten is er plaats voor 35 gemotiveerde tellers. Wie meer luxe wil, zijn er enkele gastenkamers beschikbaar tegen meerprijs (+- 65 euro voor 2-persoonskamer). Wie enkel overdag wil mee komen tellen is ook welkom (voorzie dan zelf picknick).
Schrijf je in via www.grauwegors.be en laat ons weten wanneer je komt en wie je eventueel mee brengt. Meer info: Freek Verdonckt tel 0496/253499

Wij schrijven vanuit onze Vogelwerkgroep in als team. Dus je mag je ook melden via ons contactformulier.