Zijn Gaaien dan geen echte standvogels die zich hier het jaarrond ophouden in de omgeving van bossen en in parkachtige gebieden? Voor een gedeelte klopt dit inderdaad. Op de telpost in Oetersloven zien we de plaatselijke gaaien elke herfst over en weer pendelen om voedsel te zoeken en om eikels te verzamelen waarmee ze hun wintervoorraad aanleggen. Anderzijds is er van gaaien reeds lang geweten dat ze in bepaalde jaren genoodzaakt zijn om zich massaal te verplaatsen. Hierover is het laatste woord nog niet geschreven, maar aannemelijk is dat dit het gevolg zou zijn van een gering voedselaanbod in combinatie met een hoog populatieniveau. Hierdoor treden er hier soms omvangrijke invasies op vanuit noordelijker of oostelijker gelegen delen van Europa. Deze trekkende gaaien zijn doorgaans gemakkelijk te onderscheiden omdat ze hoger en gerichter vliegen en langere afstanden afleggen dan hun lokale soortgenoten, die er allerlei korte verplaatsingen uitvoeren om in hun voedselbehoeften te voorzien. Trekkende gaaien vliegen daarbij meestal in losse groepen, soms tot tientallen vogels, met hun schijnbaar moeizame en roeiende vleugelslagen een indrukwekkend zicht.
2019 was in dat opzicht een uitzonderlijk gaaienjaar dat in toekomstige publicaties zonder twijfel een toppositie zal innemen.
We moeten daarvoor niet verder kijken dan onze telpost in Oetersloven. Van in 1998 tot 2018 werden er in het najaar in totaal 373 trekkende gaaien geteld tijdens 2550 uren bezetting van de telpost. Maar dit jaar, alleen in de laatste 2 weken van september al 306! Dit fenomeen is van een dergelijke omvang dat bij een grafische voorstelling onze langjarige uurgemiddelden nauwelijks zichtbaar zijn tegenover ons (voorlopig) resultaat in 2019. De Limburgse resultaten vallen dan nog laag uit in vergelijking met de westelijke helft van Vlaanderen, die ongeziene aantallen konden registreren. Zo plaatst Kruibeke zich met 3777 ex. op 21 september op de wereldschaal.
Nader onderzoek zal de oorzaak en de oorsprong van deze invasie waarschijnlijk kunnen bepalen. Op dit ogenblik is bekend dat er tijdens de laatste weken omvangrijke aantallen vanuit Polen en de Baltische Staten naar het westen trokken.
Leave a Reply